Wat is incontinentie?

• Geplaatst op 23 Oktober 2018
• Door Michiel
• 2

Incontinentie houdt in dat urine (of ontlasting) niet meer kan worden opgehouden waardoor men ongewenst wat verliest. Verlies van urine wordt urine-incontinentie genoemd en wanneer je ontlasting verliest heet dit fecale incontinentie. De eerstgenoemde komt het meeste voor en heet officieel dus urine-incontinentie. Echter, het wordt in de volksmond vaak gewoon incontinentie genoemd, net zoals in dit blog.

Wat is incontinentie?

Incontinentie betekent het onwillekeurig lekken van urine. Het is een veel voorkomend probleem, waarmee miljoenen mensen wereldwijd te maken hebben. Incontinentie heeft vele oorzaken, variërend van medische aandoeningen tot levensstijlfactoren.

De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak en de aard ervan, maar kan medicijnen, verandering van levensstijl of een operatie omvatten. Incontinentie kan een frustrerend en gênant probleem zijn, maar met de juiste behandeling kan het vaak goed onder controle gehouden worden.

Er zijn verschillende soorten urine incontinentie, hieronder leggen we ze uit, inclusief de urine incontinentie betekenis van iedere soort.

Vooral vrouwen hebben last van incontinentie

Vooral vrouwen hebben last van incontinentie. Ongeveer een kwart van de volwassen vrouwen heeft hier last van. Bij mannen van volwassen leeftijd is dit ongeveer 10% die last heeft van incontinentie. Gemiddeld zijn er in Nederland ruim 3.5 miljoen mensen die last hebben van incontinentie klachten. Dit zijn er dus best veel, en toch wordt het nog altijd gezien als iets om je voor te schamen waardoor urineverlies vaak gepaard gaat met onzekerheid.

Vrouwen hebben vaker last van incontinentie doordat de bekkenbodemspieren veel te verduren hebben. Zoals tijdens de zwangerschap, bevalling en de overgang bijvoorbeeld. Door deze situaties kunnen de bekkenbodemspieren hun kracht verliezen en de elasticiteit verminderen. Bij mannen met incontinentie ligt het probleem vaak aan de prostaat. Er zijn meerdere oorzaken/ factoren die ervoor zorgen dat iemand incontinent wordt.

Wat zijn oorzaken van incontinentie?

Incontinentie komt bij zowel volwassen mannen als vrouwen voor. De oorzaak van incontinentie is afhankelijk van verschillende factoren; zoals de leeftijd, algehele gezondheid, zwangerschap of een afwijking. Er is niet één oorzaak aan te duiden als het om incontinentie gaat.

Veel voorkomende factoren die kunnen zorgen voor incontinentie:

Verzwakte bekkenbodemspieren:
De bekkenbodemspieren blijven normaliter tegen elkaar aan gedrukt wanneer er aandrang is om te plassen. Bij een verzwakte bekkenbodem kan er minder druk worden uitgeoefend waardoor u ongewenst urine verliest.

Ouderdom:
Bekkenbodem spieren worden zwakker, mobiliteit verminderd, het geheugen gaat achteruit en er kunnen lichamelijke en/of psychische problemen optreden die ervoor zorgen dat iemand niet op tijd naar het toilet kan gaan.

Zwanger/bevalling:
Bekkenbodemspieren worden zachter door de hormoonverandering en er komt meer druk op de bekkenbodemspieren. Na de bevalling zullen deze nog verzwakt zijn.

Neurologische aandoening:
Verstoring in het zenuwstelsel waardoor de signaaloverdracht tussen de blaas en hersenen niet meer optimaal functioneert. Komt voor bij bijvoorbeeld: MS, ziekte van Parkinson of een dwarslaesie.

Blaasproblemen:
Zoals een infectie, blaasontsteking of retentieblaas.

Overgewicht:
Door extra gewicht op de buik en bekkenbodem kan het zijn dat u ongewenst wat urine verliest.

Overgang:
Bekkenbodem- en buikspieren rekken meer uit tijdens de overgang omdat het lichaam minder oestrogeen aanmaakt.

Diabetes:
Een verstoorde gevoeligheid van de blaas kan bij diabetes voorkomen. Daarnaast wordt er door diabetes meer urine aangemaakt in de blaas.

Verkeerde plas gewoonte:
Geen goede houding, niet uitplassen of te lang ophouden

Medicijnen:
Bepaalde medicatie zoals antipsychotica en slaapmiddelen kunnen invloed hebben op de blaas.

Welke soorten incontinentie zijn er?

Er zijn verschillende soorten incontinentie. Het is prettig om te weten wat voor soort incontinentie u heeft zodat u ook het beste kunt inspelen op de situatie en het juiste incontinentiemateriaal aanschaft.

Aandrangincontinentie of urge-incontinentie
Dit is de meest bekende vorm van incontinentie. Aandrangincontinentie of urge-incontinentie wordt door een overactieve blaas veroorzaakt. Dit houdt in dat u - zelfs als u net naar het toilet geweest bent - vaak het gevoel heeft dat u moet plassen. Deze vorm van incontinentie komt zowel bij mannen als vrouwen voor. Lees hier meer over urge incontinentie.

Stressincontinentie of inspanningsincontinentie
Stressincontinentie en inspanningsincontinentie komt voornamelijk voor bij vrouwen. Zoals het woord al zegt komt er urine bij wanneer er inspanning wordt geleverd, denk aan momenten dat u: moet niezen, hoesten, lachen of springen. Wanneer de bekkenbodemspieren verzwakt zijn kan het in zulke situaties voorkomen dat u wat druppels urine verliest.

Zwangerschapsincontinentie
Urineverlies kan zowel tijdens als na de zwangerschap optreden. Tijdens de zwangerschap kan dit komen doordat er verandering komt in de hormoonhuishouding en het groter worden van de baarmoeder wat meer druk geeft op de blaas. Na de zwangerschap kan urineverlies voorkomen door de bevalling en het oprekken van de bekkenbodemspieren. Bij zwangerschapsincontinentie (zowel tijdens, als na de bevalling) kan het bijvoorbeeld helpen om bekkenbodemspieroefeningen te doen. Lees hier meer over in ons blog over zwangerschapsincontinentie.

Overloopincontinentie
Bij overloopincontinentie loopt de blaas letterlijk over. Dit komt omdat de blaas niet volledig geleegd kan worden tijdens het urineren wat er uiteindelijk voor zorgt dat de blaas overvol raakt. Hierdoor kunt u wat druppels of een scheutje urine verliezen. Deze vorm van incontinentie komt vaker bij mannen voor dan bij vrouwen en veelal pas op latere leeftijd.

Functionele incontinentie
Deze vorm van incontinentie heeft niets met het functioneren van de blaas te maken. Het probleem is dat u door een bepaalde reden niet in staat bent om op tijd naar het toilet te gaan. Denk aan een lichamelijke of psychische aandoening (zoals slechtziend zijn, rolstoel gebonden of dementie).

Ontlastingsincontinentie
Zoals het woord al zegt gaat het hierbij niet om het verlies van urine, maar om het verlies van ontlasting. Ook dit is natuurlijk erg vervelend en kan erg belemmerend zijn in het dagelijks leven. Klik hier voor een uitgebreid artikel over ontlastingsincontinentie

Incontinentie: hoe te behandelen?

Er zijn verschillende oefeningen, zoals bekkenbodemspieroefeningen, die de gevolgen van incontinentie wat kunnen verlichten. Deze oefeningen bieden echter bij niet bij iedere situatie een oplossing. Voornamelijk voor vrouwen die zwanger zijn geweest of in de overgang zitten is dit wel een makkelijke manier om de bekkenbodemspieren wat sterker te maken en het urineverlies daarmee te verminderen.

Daarnaast zijn er handige tips die je kunnen helpen om minder last te ervaren van incontinentie. Denk aan: opletten met bepaalde voedingsstoffen, een goede toilethouding, blaastraining en voldoende drinken. Meer tips lees je in dit artikel.

Wat ook belangrijk is om zo min mogelijk last te ervaren van urineverlies is de juiste bescherming. TENA is de marktleider als het gaat om incontinentiemateriaal en heeft een groot aanbod met producten tegen urineverlies. Het kan zorgen voor meer zekerheid en ontspanning als u zeker weet dat u goed beschermt bent. Ook als u gebruik maakt van incontinentiemateriaal kunt u de oefeningen blijven doen om de gevolgen van urineverlies te verminderen.

Bezoekje aan de huisarts

Vertrouwt u het niet en wilt u graag duidelijkheid? Dan is het raadzaam om een bezoekje te brengen aan de huisarts. Hij/zij zal u wellicht kunnen vertellen wat in uw situatie de oorzaak is en wat voor soort incontinentie u heeft. Dit kan erg prettig zijn, u kunt dan gerichter zoeken naar behandelingen of oefeningen om de incontinentie te verminderen.

De invloed op het psychische welbevinden

Incontinentie kan veel invloed hebben op het psychische welbevinden. Het kan ervoor zorgen dat u zich schaamt voor de situatie. Daarnaast beïnvloedt het vaak ook het sociale aspect. Door onzekerheid gaan mensen met incontinentie minder snel de deur uit om iets leuks te doen en spreken minder snel met iemand af. Hierdoor kan iemand wat vereenzamen en geïsoleerd raken. 

Taboe rondom incontinentie

Incontinentie kan veel invloed hebben op uw leven. Er hangt nog een taboe rondom incontinentie en het is iets waar weinig over gesproken wordt. Daarnaast speelt angst vaak een grote rol: angst om buiten de deur een ongelukje te hebben, schaamte wat andere mensen zullen denken, bang dat het incontinentiemateriaal zichtbaar is en ga zo maar door. Het gevolg hiervan is dat mensen hun eigen wereld kleiner maken. Ze gaan niet snel meer de deur uit, reizen met het openbaar vervoer wordt minder aantrekkelijk en het contact met andere mensen verminderd.

Er wordt alles aan gedaan om maar niet geconfronteerd te hoeven worden met incontinentie. En dat, terwijl er veel mensen zijn die last hebben van incontinentie. U bent absoluut niet de enige!

Uw huisarts zal niet vreemd opkijken

Als u verschijnselen heeft van incontinentie kan een bezoekje aan de huisarts geen kwaad. U hoeft niet bang te zijn dat hij/zij u niet zal begrijpen of vreemd opkijkt: u bent niet de enige met incontinentie en de huisarts helpt u graag verder. Hoewel velen uit schaamte geen bezoek brengen aan een arts, wordt dit wel aangeraden. Een huisarts kan met u meekijken naar uw probleem en bekijkt samen met u de mogelijke behandelingen om het probleem aan te pakken.

Vaak wordt er in eerste instantie geadviseerd om een plasdagboek bij te houden waarin genoteerd wordt wanneer u moet plassen en wanneer/hoeveel urine u ongewenst verliest. Hierdoor krijgt de arts een duidelijk beeld van uw incontinentie waardoor hij gericht advies kan geven.

Voelt u zich niet bezwaard om een bezoekje aan de huisarts te brengen bij incontinentie; het kan juist meer duidelijkheid en rust creëren.

Ga niet zelf van alles proberen

U wilt natuurlijk graag af van incontinentie, logisch. Toch raden we aan om niet zelf allerlei oplossingen te gaan bedenken. Zo kiezen mensen die incontinent zijn er vaak voor om minder te gaan drinken - om op deze manier ook minder te hoeven plassen. Echter, dit kan erg schadelijk zijn voor de blaas en de rest van het lichaam.

Hetzelfde geldt voor het gebruiken van meerdere incontinentieproducten tegelijk zoals een inlegger en een broekje over elkaar. Of het gebruik van inlegkruisjes en maandverband die niet geschikt zijn voor urineverlies. Ook dit wordt afgeraden omdat het niet gunstig is voor de huid en beide opties helpen u niet om u te beschermen tegen doorlekken.

Het is logisch dat u gaat zoeken naar een oplossing; het beste kunt u dit doen in overleg met uw huisarts. Hij/zij zal u gericht kunnen helpen bij het zoeken naar iets wat de incontinentie vermindert of zelfs doet verdwijnen. Mocht u kiezen voor TENA incontinentiemateriaal: gebruik dan één product tegelijk. In onderstaande tekst leest u hoe (het juiste) incontinentiemateriaal kan bijdragen aan meer zelfvertrouwen.

Schaamte voor incontinentie: nergens voor nodig

Hoewel incontinentie veel invloed kan hebben op het psychische welbevinden is het belangrijk om te weten dat het niets is waar u zich voor hoeft te schamen. Het kan prettig zijn om uw situatie te delen met anderen, zodat u dit ‘geheim’ niet alleen hoeft te dragen. Wanneer u uw situatie met anderen deelt - ongeacht of dit uw huisarts, partner of een goede vriend(in) is - zult u merken dat u begrepen wordt en mensen u willen steunen en helpen. U hoeft u niet te schamen voor uw situatie - u bent absoluut niet de enige en er is niets raars aan. Wanneer u uw probleem durft te delen, komt er ook ruimte om te kijken naar een oplossing.

Probeer schaamte aan de kant te zetten en te kijken wat u kan helpen om ondanks urineverlies, tóch de deur uit kunt gaan om leuke dingen te doen. Denk aan gebruik van het juiste incontinentiemateriaal zoals misschien wel de TENA Pants, of voor de TENA Men artikelen en voor vrouwen het TENA Lady materiaal. Als u dergelijk materiaal gaat gebruiken is het verstandig om voldoende reserve incontinentiemateriaal mee te nemen als u de deur uit gaat en eventueel een reserve broek.

Incontinentie is vervelend, maar het hoeft zeker niet het einde te zijn. Maak het bespreekbaar en bekijk samen met uw huisarts welke mogelijkheden er zijn om uw situatie weer wat aangenamer te maken. 

Klik hier voor diverse blogs met "Tips bij incontinentie"
Bekijk hier diverse blogs met informatie over de werking van de blaas
Volg deze link voor een overzicht overige blogs over incontinentie